Rumianek pospolity (Chamomilla recutita (L.) Rauschert)) – gatunek rośliny jednorocznej zarówno jarej, jak i ozimej (zależnie od terminu siewu), z rodziny astrowatych. W Polsce pospolity, uprawiany także jako roślina lecznicza (obecnie w uprawie głównie poliploidy dające o ok. 50% wyższy plon od gatunku). W stanie dzikim występuje w Europie po 63° 45\’N oraz na terenie Uralu, Kaukazu, Azji Mniejszej, Iranu, Afganistanu i Indii. Zawleczony do Ameryki Północnej i Australii. W polskiej florze archeofit.
Charakterystyka
Łodyga
Naga, silnie rozgałęziona, na końcach poszczególnych rozgałęzień zawiązują się koszyczki, wewnątrz pusta, dorastająca do 50 cm wysokości (poliploidy do 80 cm). Cała roślina wydziela silny, aromatyczny zapach.
Liście
Skrętoległe, siedzące, 2- lub 3-krotnie pierzastodzielone. Łatki w kształcie nitkowatym, równowąskie, ostro zakończone.
Korzeń
Palowy, cienki, mocno rozgałęziony.
Kwiaty
Zebrane w koszyczek, brzeżne nibyjęzyczkowe, żeńskie, o białej barwie, w miarę przekwitania odginające się w dół, (w pełni kwitnienia od rana prostopadłe do szypułki pod wieczór też przybierające ustawienie zgodne z szypułką (tropizm) równolegle do szypułki. Środkowe obupłciowe, o 5 pręcikach zrośniętych w rurkę otaczających słupek, żółte, rurkowate, 5-ząbkowe, bardzo małe, usadowione na wypukłym dnie kwiatostanowym, wewnątrz pustym (cecha charakterystyczna dla gatunku, w przeciwieństwie do innych rumianków i marun podobnych morfologicznie, np. Matricaria maritima ssp. inodora gdzie dno jest wewnątrz pełne). Koszyczki osiągają średnicę do 22 mm (poliploidy do 30).
Owoc
Malutka podłużna niełupka, na szczycie lekko wygięta, z pięcioma żeberkami na jednej stronie bez puchu kielichowego, długości zaledwie 0,1 mm (poliploidy 0,2 mm).
Biotop, wymagania
Dziko występuje na polach, przydrożach i siedliskach ruderalnych. Roślina długiego dnia, światłolubna.W uprawach rolnych jest chwastem. Wymagania glebowe minimalne. Dobrze plonuje zarówno na glebach piaszczystych jak i gliniastych. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Ass. Aphano-Matricarietum.
Zastosowanie
• Roślina lecznicza
Surowiec zielarski: koszyczek rumianku – Anthodium Chamomillae (syn. Flos Chamomillae). Zawiera olejek eteryczny (od 0,3 do 1,2%), w którego skład wchodzi chamazulen, α-bisabolol, spiroeter. Surowiec zawiera także flawonoidy, związki kumarynowe, śluz, cholinę, sole mineralne.
Przetwór: olejek rumiankowy – Oleum Chamomillae, w handlu jako Azulan.
Działanie: w medycynie i kosmetyce używa się olejku. Najczęściej jest stosowany doustnie jako środek przeciwzapalny i przeciwskurczowy układu pokarmowego, ma też działanie przeciwalergiczne. Użyty zewnętrznie przeciwdziała stanom zapalnym skóry. Stosowany wewnętrznie w nieżycie jelit i żołądka, zewnętrznie na owrzodzenia skóry, hemoroidy, rumień, oparzenia słoneczne i termiczne I i II stopnia.